“Helburua hausnarketa marko berria sortzea da. Giza Eskubideen egoera munduan zein den ikusita gure ekarpena egin nahi dugu, bereziki, emakumeok pairatzen ditugun urraketak salatzeko eta horiei aurre egiteko”, azaldu du Arantzazu Acha Unesco Etxeko zuzendariak.
”Artea eraldaketa sozialerako lanabes erabilita egiten dut lan. Artetik genero rol, jazarpen eta desoreken inguruko hausnarketa plazaratzeko”, azaldu du Irantzu Lekue artistak..
GASTEIZ. Gasteizko udalak Giza eskubideak eta sorkuntza artistikoa deituriko urteko deialdiaren ebazpena onetsi zuen ekainean eta Irantzu Lekue artista eta muralistaren eta Unesco Etxearen proiektua aukeratu zuen. Jaione Agirre zinegotziak azaldu bezala deialdi hori Garapenean Laguntzeko Zerbitzuak antolatzen du Montehermoso kulturunearekin batera. Elkarlanean aurkeztutako #FemRIGHTS proposamenak lortu zuen puntuaziorik altuena eta egitasmoa abuztuan abiatu azen ere, azaroaren bukaeran iritsiko da Montehermoso Kulturgunera behin aurreprodukzio eta produkzio faseak gaindituta”. Proiektuak Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalaren 70. urteurrena du ardatz, eta emakumeen eskubideen urraketa jorratzen dute, bereziki. Hainbat dira egitasmoaren baitan burtuko diren ekimenak eta parte hartze dinamikak oinarri dituzten kale ekintza zein performance edo ikus-entzunezko sorkuntza batera erakusketa antolatu dute 2018ko azaroaren 27tik 2019ko urtarrilaren 13ra bitartean Montehermoso kulturunean, lehen solairu guztia hartuko duen erakusketan.
Irantzu Lekue artista gasteiztarrak azaldutakoaren arabera “abuztuan mikro horma irudia sortzen aritu gara horretarako propio sortutako parte hartze dinamika batekin. Erronka denon artean Giza Eskubideak hizpide izango dituen artelana sortzea izan da”. Sei metrotako pieza izango da eta Alde Zaharra, Judimendi eta Lakuan burutuko diren ekimenetan sortu dute. Lekuek azaldu duenez, “arteak gizartea eraldatzeko tresna ezin hobea da. Nik lanabes moduan erabiltzen dut artea aldarrikatuz eta hain beharrezkoa dugun eraldaketa sozialera pausuak emateko”.
“#Fem Rigths”. Unesco Etxea eta Iranzu Lekue-ren proiektuak Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalaren 70. urteurrena du ardatz, eta emakumeen eskubideen urraketa jorratzen du, bereziki. Testuinguru horretan, Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsala eta abenduaren 10eko ospakizuna erreferentziatzat harturik, erakunde eta kolektibo sozial eta kulturalek egiten duten lana zabaldu eta herritarren sentsibilizazioa ahalbidetuko duen sorkuntza artistikoko proiektua izango dela nabarmendu du Unesco Etxea-ko arduradun Arantzazu Acha-k. “Giza eskubideak babestu eta aldezteko nazioarteko elkartasunaren alorreko gizarte-eragileak eta hiriko kultur eragileak elkarlanean jarriko zituen proiektua izango da”.
Horregatik, euskal erakundeek —Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalaren 70. urteurrena ospatzeko Nazio Batuek sustatutako “Defenda ditzagun ekitatea, justizia eta giza duintasuna” ekimenean laguntzeko asmoz bultzatu duten “Eskerrak giza eskubideei/ Gracias a los derechos humanos” kanpainaren barruan kokatzen da baita mundu mailan burutzen ari den #STandUp4HumanRights
Nazio Batuak
Elkarlanean burtuko dute proiektua Irantzu Lekue muralistak eta Unesco Etxeak. Elkarlan hau martxoan hasi zen Genevako Nazio Batuen egoitzara eginiko bidaiarekin. Sei sortzaileek, Unesco Etxeko zuzendaria den Arantzazu Acha de la Presarekin batera, “Arte eta kultura hezkuntza eskubide gisa” gaia jorratzeko ekitaldian parte hartu zuten. Bertan, besteak beste, Karima Bennoune kultur eskubideen errelatorearekin edo Gemma Carbo ConArte Internacionaleko zuzendariarekin egon ziren. Hezkuntza artistikotik gizarte eraldaketaren balioak nola jorratu izan zuten orduan hizpide, hezkuntza formalaren zein ez-formalen arlotik eta “lankidetza berri bat abiatu genuen Genevan”, azaldu du Arantzazu Achak.
Unesco Etxearen programa hezkuntza eskubidearen edo kultura eskubideen arloetako tresnei buruz sakondu nahi duten arte hezitzaileei, kultura kudeatzaileei eta irakasleei egon zen bereziki zuzenduta eta “izaera erabat praktikoa izan zuen”. Hezkuntza eskubidearen edo kultura eskubideen arloetan han landutakoa Euskal Herrian garatuko dute ondoren sortzaileek. «Bakoitzak bere esparrura eramango zuen ikasitakoa, bizitakoa», esan du Achak. Horrela, Irantzu Lekuek, adibidez, gizartea, jendartea eraldatzeko horma irudigintza proiektua abiatu zuen “non helburua ez den bakarrik leku edo guneak kanpotik edertzea baizik eta barrutik ere, parte hartze dinamika eta kohesio dinamikak landuz, komunitateen arteko zubi berriak eraikitzea. Ezberdinak ezagun bihurtzeko, sinergiak sortzeko eta finean, eta txikitik handira, mundua eta gure ingurua hobetzeko. Horretan gabiltza eta oso egitasmo emankorra ari da izaten”. Genevara eginiko bidaiak artista eta Unesco Etxea batu zituen eta, Euskal Herriko beste sortzaileekin batera dihardu Lekuek ordutik Gizarte sarean, Unesco Etxeak sortutako Gizarte eraldaketarako Heziketa artistikoen euskal sarean.
